در دنیای ارزهای دیجیتال و فناوری بلاکچین، مقیاسپذیری و سرعت تراکنشها همواره یکی از مسائل کلیدی بوده است. ارزهای دیجیتال مانند بیتکوین به دلیل محدودیتهای پردازشی و نیاز به تأیید تراکنشها توسط شبکه بلاکچین، معمولاً با مشکلاتی از جمله تأخیر در تأیید و افزایش هزینهها مواجه میشوند. در این راستا، تکنولوژی “شبکه لایتنینگ” به عنوان یک راهحل برجسته و نوآورانه به عرصه آمده است.
شبکه لایتنینگ یک پروتکل پیشرفته برای ارتقاء سرعت و کارآیی تراکنشها در شبکه بیتکوین است. این پروتکل اجازه میدهد تا تراکنشها خارج از بلاکچین اصلی انجام شوند، که به نوبه خود باعث تسریع و کاهش هزینهها در تراکنشها میشود. شبکه لایتنینگ به عنوان یک راهحل نوین، به چالشهایی که در حال حاضر برای ارزهای دیجیتال نظیر بیتکوین وجود دارد، پاسخ میدهد و امکان انجام تراکنشهای میکرو و ماکرو را با امنیت و کارآیی بیشتری فراهم میآورد.
در این مقاله، ما به بررسی دقیقتر شبکه لایتنینگ و عملکرد آن به عنوان یک پیشرفت عمده در دنیای ارزهای دیجیتال خواهیم پرداخت. همچنین، تأثیرات این تکنولوژی را بر روی قابلیتهای تراکنشی و کاربردهای مختلف ارزهای دیجیتال تحلیل خواهیم کرد.
توضیح مختصر درباره شبکه لایتنینگ
شبکه لایتنینگ، که به نام “شبکه صاعقه” نیز شناخته میشود، یک تکنولوژی لایه دوم است که برای انجام پرداختهای کوچک در بیتکوین معرفی شده است. این شبکه مزایای زیادی از جمله تسریع در انجام معاملات و افزایش کارآیی را به ارمغان میآورد. تراکنشهایی که از این شبکه بهره میبرند، هزینه کمتری دارند و تأیید آنها نیز به سادگی انجام میشود.
در این تکنولوژی نوین، تراکنشها خارج از زنجیره بلاکچین اصلی بیتکوین انجام میشوند. هدف اصلی شبکه لایتنینگ کاهش هزینهها و افزایش سرعت تراکنشها است، و این امر بهبود عملکرد ارز دیجیتال را تسهیل کرده و شرایطی مناسب برای انجام معاملات سریع و با هزینه کم فراهم میآورد.
این پیشنهاد برای نخستین بار توسط جوزف پون و تائودوس دریا در سال ۲۰۱۵ مطرح شد و از آن زمان در حال توسعه و بهبود است.
نیاز به شبکه لایتنینگ
هدف اصلی بیتکوین از ابتدا، ایجاد یک ارز دیجیتال برای استفاده در تراکنشهای روزمره بود. اما با توجه به نوسانات قیمت بیتکوین، هزینههای شبکه، گسترش بازار و افزایش تعداد کاربران، تبدیل بیتکوین به وسیلهای مناسب برای تراکنشهای روزمره عملاً غیرممکن شده است.
در حال حاضر، بیتکوین تنها قادر به پردازش حدود ۷ تراکنش در ثانیه است. برای رسیدن به هدف تبدیل شدن به وسیلهای برای تراکنشهای روزانه، باید توانایی مدیریت صدها یا حتی هزاران تراکنش در ثانیه را داشته باشد، مشابه کارتهای اعتباری و پرداختهای الکترونیکی. با توجه به طبیعت غیرمتمرکز بیتکوین و نیاز به فعالیت نودها در شبکه، تحقق این ایده با چالشهای زیادی همراه است.
برای روشنتر شدن موضوع، تصور کنید که میخواهیم ۱۰۰۰ تراکنش در ثانیه را در بلاکچین بیتکوین پردازش کنیم. در حال حاضر، هزینه هر تراکنش حدود ۰.۰۰۰۶۳ BTC یا حدود ۳۰ دلار است. بنابراین، هزینه ۱۰۰۰ تراکنش تقریباً ۳۰,۰۰۰ دلار خواهد بود که مبلغ قابل توجهی است.
اکنون اگر واقعیت را در نظر بگیریم: بلاکچین بیتکوین تنها قادر به پردازش حدود ۷ تراکنش در ثانیه است. به این معناست که برای انجام ۱۰۰۰ تراکنش، تقریباً ۲.۵ دقیقه زمان لازم است. علاوه بر این، تأیید هر تراکنش در بلاکچین بیتکوین حداقل ۱۰ دقیقه طول میکشد. این ظرفیت محدود پردازش تراکنشها به معنای عملی، بیتکوین را از گزینههای پرداخت روزانه خارج میکند.
شبکه لایتنینگ پیشنهاد میدهد که با ایجاد لایه دوم بر روی بلاکچین اصلی بیتکوین، مشکل مقیاسپذیری را حل کند. لایه دوم شامل چندین کانال پرداخت بین کاربران بیتکوین است. این به معنای انجام معاملات در مقیاسهای کوچک و بهروزرسانی تنها نتیجه نهایی آنها در بلاکچین اصلی بیتکوین، هنگامی که دو طرف کانال را باز یا ببندند، است.
نحوه عملکرد شبکه لایتنینگ
برای توضیح بهتر، فرض کنید مهسا و علیرضا زوجی هستند که نیاز به انجام تراکنشهای سریع بین خود دارند. آنها تصمیم میگیرند یک کانال در شبکه لایتنینگ برای این منظور ایجاد کنند. این مثال میتواند به موارد دیگر نیز تعمیم یابد، مانند تراکنشهای شما با یک فروشگاه محلی.
در ابتدا، مهسا و علیرضا باید یک کیف پول چند امضایی ایجاد کنند. این کیف پول به گونهای طراحی میشود که هر دو به کلید خصوصی دسترسی داشته باشند. سپس، هر کدام مقداری بیتکوین (مثلاً ۳ بیتکوین) را به این کیف پول واریز میکنند.
از این مرحله به بعد، مهسا و علیرضا میتوانند تعداد نامحدودی تراکنش بین خود انجام دهند. اصولاً این تراکنشها تنها در کیف پول مشترک آنها ثبت میشود و به بلاکچین اصلی بیتکوین اطلاع داده نمیشود. برای مثال، اگر علیرضا بخواهد ۱ بیتکوین به مهسا منتقل کند، او باید حق مالکیت این مقدار را به مهسا منتقل کند. سپس هر دو با استفاده از کلیدهای خصوصی خود، تغییرات در حساب را تأیید میکنند.
واقعیت توزیع با بسته شدن کانال انجام میشود. هنگامی که کانال بسته میشود، الگوریتمهای بیتکوین آخرین امضای هر دو طرف در معامله را به عنوان ترازنامه حساب آنها در نظر میگیرند. اگر مهسا و علیرضا کانال لایتنینگ را ببندند، دارایی مهسا ۴ بیتکوین و دارایی علیرضا ۲ بیتکوین خواهد بود.
زمانی که کانال بسته شد، بالانس نهایی حساب به بلاکچین اصلی اعلام میشود. به طور کلی، روش کار شبکه لایتنینگ به این صورت است که تراکنشهای نامحدود میان دو یا چند نفر انجام داده و در نهایت مجموعه آنها را به عنوان یک تراکنش واحد به شبکه گزارش میکند.
گسترش شبکه لایتنینگ
با فراگیر شدن فناوری شبکه لایتنینگ به عنوان یک راهحل عمومی، دیگر نیازی به ایجاد کانالهای مشخص برای انتقال پول به افراد خاص نخواهید داشت. به بیان دیگر، شبکه لایتنینگ قادر است هوشمندانهترین مسیر ممکن را از میان کانالهای موجود برای انتقال ارز دیجیتال به کیف پول مقصد پیدا کند.
این رویکرد میتواند به عنوان راهحلی برای کاهش هزینههای بالای تراکنش در شبکه بیتکوین مورد توجه قرار گیرد. مسئلهای که تراکنشهای کوچک با بیتکوین را دشوار کرده است، ممکن است عدهای از طرفداران این ارز را ناامید کرده باشد، اما شبکه لایتنینگ احتمالاً میتواند این مشکل را رفع کند.
مزایای شبکه لایتنینگ چیست؟
پروژههای مرتبط با شبکه لایتنینگ، در صورت موفقیت، میتوانند به بهبود مقیاسپذیری بیتکوین و کاهش ترافیک بلاکچین کمک کنند. این اقدام منجر به افزایش چشمگیر سرعت تراکنشها میشود و به عنوان یکی از مزایای اصلی بیتکوین مطرح است.
تراکنشهای انجامشده در این شبکه، به عنوان یک راهحل اقتصادی برای معاملات کوچک ارائه میشوند و هزینههای بالای بیتکوین را به طور قابل توجهی کاهش میدهند.
یکی از ویژگیهای برجسته شبکه لایتنینگ، امکان تبادل بین بلاکچینهای مختلف و تبدیل رمزارزها به یکدیگر بدون نیاز به صرافیهای متمرکز است. این تبادلات اتمی بین زنجیرهها، امکان تبادل رمزارزها را بدون نیاز به واسطههای متمرکز فراهم میکند و به کاهش مشکلات تجارت کریپتوکارنسی کمک میکند. تجربه موفقی از تبادل بین بلاکچین بیتکوین و لایتکوین در حال حاضر در دست اجراست.
چالشهای شبکه لایتنینگ چیست؟
یکی از مسائلی که نیاز به بهبود دارد، انجام تراکنشها خارج از دید بلاکچین اصلی بیتکوین است که امنیت این معاملات را تهدید میکند. بنابراین، شبکه لایتنینگ به احتمال زیاد بیشتر برای تراکنشهای کوچک استفاده میشود، در حالی که تراکنشهای بزرگتر که نیاز به امنیت بیشتری دارند، همچنان در بلاکچین اصلی انجام میشوند.
چالش دیگر، کاهش غیرمتمرکز بودن معاملات است. اگر شبکه لایتنینگ گسترده شود و تراکنشها از طریق کانالها انجام شوند، بخشی از معاملات به طور قابل توجهی متمرکز خواهد شد. این تمرکز میتواند باعث شود که اگر کانالی مختل یا تخریب شود، تأثیر مستقیم بر کل شبکه بگذارد. همچنین، کاربران باید همیشه آنلاین باشند و به شبکه متصل باشند، که خطر حملات سایبری را افزایش میدهد، زیرا در این روش نمیتوان از کیفپولهای سرد استفاده کرد. تیمهای توسعهدهنده شبکه لایتنینگ در حال کار بر روی راهکارهایی برای حل این چالشها هستند.
چالش نهایی، اقتصادی بودن شبکه لایتنینگ برای بیتکوین و ماینرها است. یک راهحل ممکن، افزایش هزینهها برای افرادی است که کانالها را حفظ میکنند. علاوه بر این، باز و بسته کردن کانالهای پرداخت نیازمند تراکنشهای درونزنجیرهای با کارمزدهای بالا هستند.
ظرفیت شبکه لایتنینگ
ظرفیت شبکه لایتنینگ به معنای تعداد تراکنشهایی است که میتوان در یک بازه زمانی خاص (معمولاً ثانیه) انجام داد. این ظرفیت معمولاً با توجه به تعداد کانالها و ویژگیهای شبکه محدود میشود. به عبارت دیگر، ظرفیت شبکه نشاندهنده تعداد تراکنشهایی است که میتوان در یک زمان مشخص انجام داد و این ظرفیت ممکن است بر اساس قدرت و توانایی شبکه تغییر کند.
لازم به ذکر است که اطلاعات مربوط به ظرفیت شبکه لایتنینگ ممکن است با گذشت زمان تغییر کند و برای اطلاعات دقیقتر باید به منابع معتبر و وضعیت فعلی شبکه مراجعه کنید.
کیف پولهای شبکه لایتنینگ
امروزه بسیاری از کاربران از فرصتهای معاملاتی سریع، ایمن و کمهزینهتری که تکنولوژی شبکه لایتنینگ ارائه میدهد، بهره میبرند. برای استفاده بهینه از این امکانات، لازم است از کیفپولهای سازگار با این شبکه استفاده کنید. در این بخش، بهترین گزینههای کیفپول مخصوص شبکه لایتنینگ معرفی شدهاند تا بتوانید کیفپولی را انتخاب کنید که به نیازهایتان پاسخ دهد.
کیف پول Breez
کیف پول موبایلی Breez به عنوان یک کیف پول معاملاتی مبتنی بر شبکه لایتنینگ عمل میکند و با تمرکز بر تجربه کاربری ساده، امکان انتقال سریع و ایمن ارزهای دیجیتال را فراهم میکند. با استفاده از شبکه لایتنینگ، هزینه تراکنشها کاهش و سرعت تبادلات افزایش مییابد.
این کیف پول به کاربران امکان خرید کالاها و پرداخت هزینههای مختلف با بیتکوین را میدهد و از فناوری چندامضایی برای افزایش امنیت تراکنشها استفاده میکند. همچنین، ویژگیهای امنیتی مانند احراز هویت دومرحلهای برای حفظ امنیت داراییها ارائه شده است. امکاناتی مانند اتصال به پادکست برای کمکهای مردمی و استفاده در مراکز فروش نیز برای کاربران فراهم است.
از مزایای اصلی کیف پول Breez میتوان به رابط کاربری ساده، پشتیبانی اصلی از بیتکوین و استفاده از خدمات شبکه لایتنینگ برای معاملات مختلف اشاره کرد. اما معایب آن شامل هزینههای بالاتر نسبت به بیشتر کیف پولهای لایتنینگ است.
کیف پول Phoenix
کیف پول Phoenix با تمرکز بر سادگی و راحتی کاربران، گزینهای مناسب برای کاربران تازهکار است. این کیف پول که توسط شرکت فرانسوی ACINQ توسعه داده شده، برای سیستمعاملهای ویندوز، اندروید و iOS در دسترس است.
این کیف پول منبعباز و چندپلتفرمی بوده و از ارزهای مختلفی پشتیبانی میکند. امکان خرید و فروش ارزها به کمک صرافی داخلی وجود دارد و امنیت داراییها و تراکنشها با روشهای مختلفی حفظ میشود. برخی ویژگیهای امنیتی شامل پشتیبانگیری، بازیابی امن داراییها، تاریخچه جامع تراکنشها، هشدارهای امنیتی و احراز هویت دومرحلهای است.
از مزایای Phoenix Wallet میتوان به رابط کاربری ساده، پشتیبانی از پرداختهای داخلی و خارجی و عدم نیاز به مدیریت کانالهای لایتنینگ اشاره کرد. معایب آن شامل هزینههای بالاتر نسبت به برخی کیف پولها و افشای اطلاعات مبدأ و مقصد پرداخت به گرههای Phoenix است.
کیف پول Wallet of Satoshi
Wallet of Satoshi یک نرمافزار موبایلی است که به کاربران امکان میدهد از شبکه لایتنینگ برای تراکنشهای بیتکوین استفاده کنند. این کیف پول تنها در نسخه موبایلی موجود است و به طور خاص برای انتقال سریع و آسان بیتکوین از طریق شبکه لایتنینگ طراحی شده است، بدون اینکه ویژگیهای پیچیده دیگری ارائه دهد.
کیف پول Wallet of Satoshi با سادگی و کاربرپسند بودن خود به عنوان یکی از کیف پولهای محبوب لایتنینگ شناخته میشود. همچنین، امنیت بالایی دارد و از روشهای مختلفی برای حفاظت از تراکنشهای کاربران استفاده میکند.
مزایای اصلی کیف پول Wallet of Satoshi:
- رابط کاربری بسیار ساده، طراحی شده برای نقل و انتقال بیتکوین (BTC)
- دسترسی آسان از طریق نسخههای اندروید و iOS
- امکان پرداختهای سریع و با هزینه کم با استفاده از شبکه لایتنینگ (Lightning Network)
- یکپارچهسازی با شبکه لایتنینگ
معایب گزارششده:
- نیاز به نگهداشتن مقدار کمی از بیتکوین (چند ساتوشی) در کیف پول، که ممکن است از انتقال کامل آن به مقصد دلخواه جلوگیری کند.
کیف پول بلو والت
BlueWallet یک کیف پول بیتکوین است که برای کاربران طراحی شده تا استفاده از این ارز دیجیتال را ساده و عملی کند. این کیفپول امکان انجام تراکنشهای سریع، ارزان و آسان بیتکوین را از طریق شبکه لایتنینگ فراهم میکند. کاربران میتوانند هزینههای تراکنش را با توجه به سرعت انتقال، شخصیسازی کنند. با انتخاب شبکه لایتنینگ، تراکنشها سریعتر و هزینهها کمتر میشوند.
کیف پول بلو دارای یک رابط کاربری ساده است که برای مبتدیان مناسب است، اما یک حالت پیشرفته نیز برای کاربران حرفهای ارائه میدهد. این کیفپول به کاربران این امکان را میدهد که به بازار و مرورگر مخصوص دسترسی داشته باشند تا به دیگر برنامههای شبکه لایتنینگ دسترسی پیدا کنند.
مزایای Blue Wallet:
- رابط کاربری ساده
- یکپارچهسازی با شبکه لایتنینگ
- امنیت بالای داراییها با استفاده از حالت چندامضایی
- قابلیت تنظیم هزینههای تراکنش
عیب گزارششده:
- عدم تمرکز کامل بر ویژگیهای شبکه لایتنینگ
کیف پول مون
Muun یک کیف پول بیتکوین است که با هدف سادهسازی فرآیند ذخیرهسازی، ارسال و دریافت بیتکوین طراحی شده است. این کیفپول از فناوری چندامضایی برای حفظ امنیت تراکنشها بهره میبرد و به کاربران امکان مدیریت کامل کلید خصوصیشان را میدهد. این ویژگی به کاربران اجازه میدهد که از اطلاعات و داراییهای خود پشتیبان تهیه کنند.
Muun Wallet از شبکه اصلی بیتکوین و شبکه لایتنینگ پشتیبانی میکند و به کاربران این امکان را میدهد تا بین این دو شبکه برای تراکنشهای بیتکوین انتخاب کنند. استفاده از این کیفپول بسیار راحت و ساده است و کاربران به سادگی میتوانند گزینههای دریافت، ارسال و نوع شبکه را انتخاب کنند.
این کیفپول از ویژگیهای امنیتی پیشرفتهای برای تضمین امنیت داراییها استفاده میکند و همچنین به کاربران امکان تخمین هزینهها را میدهد تا بتوانند هزینههای تراکنشها را مدیریت کنند.
مزایای Muun Wallet:
- پشتیبانی از تراکنشها
- رابط کاربری ساده
- در دسترس بودن نسخههای اندروید و iOS
عیب گزارششده:
- نیاز به استفاده از سرویس شخص ثالث برای واریز و برداشت از کیفپول
کیف پول الکتروم
Electrum یک کیف پول منبعباز و غیرمتمرکز برای بیتکوین است که امکان تبادل این ارز دیجیتال را بدون نیاز به نظارت شخص ثالث فراهم میکند. این کیفپول به عنوان یکی از بهترین گزینهها برای استفاده از شبکه لایتنینگ شناخته میشود و به کاربران تراکنشهای ایمن، سریع و ارزان ارائه میدهد.
Electrum با رابط کاربری سادهای که دارد، برای مبتدیان بسیار مناسب است. با این حال، تنها از بیتکوین پشتیبانی میکند و ارزهای دیجیتال دیگر را در بر نمیگیرد.
مزایای Electrum:
- امنیت بالا با استفاده از روشهای گوناگون رمزنگاری
- ارائه نسخههای کاربری برای سیستمعاملهای مختلف
- رابط کاربری مناسب
معایب Electrum:
- پشتیبانی فقط از بیتکوین
- عدم ارائه پشتیبانی توسط تیم فنی
کیف پول زپ
Zap یک کیف پول ساده برای استفاده از شبکه لایتنینگ بیتکوین است که در نسخههای موبایل و دسکتاپ ارائه میشود. این کیف پول منبعباز و رایگان است و به کاربران اجازه میدهد کیف پول جدیدی ایجاد کنند یا به یکی از گرههای موجود متصل شوند. این کیفپول کاملاً غیرمتمرکز عمل میکند و نیاز به نظارت شخص ثالث را از بین میبرد.
Zap دارای یک رابط کاربری بسیار ساده است که برای مبتدیان طراحی شده است. برای شروع استفاده از Zap، کاربران باید جزئیات شبکه لایتنینگ را تنظیم کنند تا کلید خصوصی کیف پول آنها تولید شود.
مزایای Zap Wallet:
- ادغام با شبکه لایتنینگ
- رابط کاربری ساده
- امکان انجام تراکنشهای سریع، آسان و کمهزینه بیتکوین
عیب گزارششده:
- نسخه اندروید Zap Wallet هنوز در حال توسعه است و همه ویژگیها را ارائه نمیدهد
آموزش استفاده از شبکه لایتنینگ
برای آشنایی با شبکه لایتنینگ، میتوانید از شبکه آزمایشی بیتکوین (Bitcoin Testnet) استفاده کنید. این شبکه یک نسخه آزمایشی شبیه به شبکه اصلی بیتکوین است که در آن کوینها ارزش واقعی ندارند. این به شما امکان میدهد تا تراکنشهای اولیه را بدون ریسک از دست دادن سرمایه انجام دهید. در ادامه، مراحل انتقال بیتکوین در شبکه تستی را آموزش میدهیم.
نحوه استفاده از شبکه لایتنینگ
شبکه لایتنینگ یک راهحل لایه دوم برای بهبود کارایی و مقیاسپذیری تراکنشهای بیتکوین است. در اینجا راهنمای گام به گام استفاده از شبکه لایتنینگ را مشاهده میکنید.
گام 1: دانلود کلاینت لایتنینگ
- دریافت کلاینت:
- به وبسایت گیتهاب Lightning Project مراجعه کنید.
- نسخه مناسب برای سیستمعامل خود را انتخاب کرده و دانلود کنید (مانند ویندوز، مکاواس، لینوکس).
- نصب کلاینت:
- فایل با پسوند
.exe
را در ویندوز 10 اجرا کنید. برای سایر سیستمعاملها، دستورالعمل نصب ممکن است متفاوت باشد.
گام 2: ایجاد یا بازیابی کیفپول
- ایجاد کیفپول جدید:
- اگر برای اولین بار از این نرمافزار استفاده میکنید و کیفپول ندارید، گزینه “ایجاد کیفپول جدید” را انتخاب کنید.
- نرمافزار از شما درخواست میکند یک کیفپول جدید ایجاد کنید یا یکی از کیفپولهای پیشین را بازیابی کنید.
- عبارت بازیابی:
- یک عبارت بازیابی متشکل از 24 کلمه به شما نمایش داده میشود.
- این عبارت را به صورت آفلاین در مکانی امن نگهداری کنید (مانند نوشتن بر روی کاغذ). این عبارت کلید دسترسی به داراییهای شما در کیفپول است.
- برخی از کلمات ممکن است برای امنیت بیشتر مخدوش شده باشند. اطمینان حاصل کنید که همه کلمات را به ترتیب صحیح یادداشت کردهاید.
- تأیید عبارت بازیابی:
- به منظور اطمینان از اینکه عبارت را به درستی یادداشت کردهاید، نرمافزار از شما میخواهد که تعدادی از کلمات را به صورت تصادفی وارد کنید.
- تنظیم رمز عبور:
- یک رمز عبور قوی برای نرمافزار کلاینت تعیین کنید تا از دسترسیهای غیرمجاز جلوگیری شود.
- رمز عبور را مجدداً برای تأیید وارد کنید.
گام 3: افزودن رمزارز به کیفپول
- انتقال بیتکوین:
- بر روی گزینه “افزودن مقداری رمزارز” کلیک کنید.
- آدرس بیتکوین شما نمایش داده میشود. میتوانید این آدرس را کپی کنید یا از طریق QR کد اسکن کنید.
- همگامسازی با بلاکچین:
- پس از انتقال بیتکوین، بر روی “اتمام” کلیک کنید.
- ممکن است چند دقیقه طول بکشد تا نرمافزار کلاینت با بلاکچین بیتکوین همگام شود.
جمعبندی
شبکه لایتنینگ به عنوان یک لایه فرعی برای بلاکچین بیتکوین، قابلیتها و کارایی تراکنشها را افزایش میدهد. این مقاله به بررسی اجزای اساسی شبکه لایتنینگ و نحوه استفاده از کیفپولهای مختلف برای دسترسی به این شبکه پرداخته است. همچنین، مزایا و معایب کیفپولهای مختلف برای استفاده از شبکه لایتنینگ مورد بررسی قرار گرفته است.
استفاده از شبکه لایتنینگ به شما امکان میدهد که در تراکنشهای رمزارز از مزایای کارایی بیشتر بهرهمند شوید و آمادگی لازم برای آینده اقتصاد دیجیتال را داشته باشید.
نظرها و کامنتهای شما در بهبود مطالب بلاکبرد کمک کننده خواهد بود.
به این مطلب چه امتیازی میدهید؟
میانگین امتیارها 0 / 5. مجموع آرا 0
تا کنون هیچ رأیی ثبت نشده است! اولین نفری باشید که این پست را امتیاز میدهد.